Strona 1 z 2 Żeńskie Seminarium Nauczycielskie
W lipcu 1919r. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego wydało decyzję o zorganizowaniu Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego Chełmie, a obowiązki dyrektora powierzyło dr Jadwidze Młodowskiej. Na wschodnich terenach Polski, gdzie brakowało szkół i wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej, była to placówka bardzo potrzebna.
Początki były niezwykle trudne. W pierwszym roku funkcjonowania szkoły Dyrektora otrzymała tylko dwie sale w Nauczycielskim Seminarium Męskim i tylko jeden nauczycielski etat. Większość zajęć prowadzili nauczyciele z innych szkół. W roku 1920 władze wojskowe przekazały nowo utworzonemu Seminarium gmach byłej szkoły duchownej przy ul. Św. Mikołaja, który zajmowały w okresie wojny i wykorzystywały na szpital. Budynek był zrujnowany: brakowało szyb, w dachu i podłogach były dziury. Remont był konieczny, a w budżecie seminarium było zaledwie 1000 marek, zaś samo szkło do oszklenia okien po cenach ulgowych miało kosztować 50 000. Ten drobny przykład ilustruje skalę potrzeb finansowych szkoły. Ale dr J. Młodowska poradziła sobie - organizowała zbiorki, imprezy dochodowe, przyjmowano darowizny, zaciągnięto pożyczkę. Prace remontowe i adaptacyjne prowadzone były systematycznie i sukcesywnie z każdym rokiem przybywało sal i pomieszczeń. W roku 1922 funkcjonował już pełny cykl seminarium - uczyło się ok. 400 uczennic pod opieką 16 etatowych nauczycieli, 6 dochodzących, 2 nauczycieli religii niekatolickich, były też lekarka i dentystka. Ucząca się w seminarium młodzież była zróżnicowana społecznie, środowisko, wyznaniowo i narodowościowo. Wśród seminarzystek były Polki, Ukrainki, Rosjanki, Żydówki. 85% uczennic stanowiły dziewczęta pochodzenia wiejskiego i dla nich przy Seminarium działał internat. Dla większości dziewcząt nauka w Seminarium, zdobycie nauczycielskich kwalifikacji były społecznym awansem. Jadwiga Młodowska sformułowała podstawowe założenia pedagogiczne szkoły: wszechstronne wychowanie nowego człowieka przez zdobywanie wiedzy oraz kształcenie uczuć i woli społecznego działania. Cele wychowawcze realizowane były przez rozbudowaną i wielokierunkową działalność organizacji młodzieżowych. Działały wówczas: - Samopomoc, powołana już w 1919r. – jej myśl przewodnia brzmiała: „W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele”. Członkinie organizacji całą swą energię koncentrowały na udzielaniu korepetycji, fundowaniu stypendiów, pożyczaniu niewielkich kwot potrzebującym. - Harcerstwo, pierwszą drużynę powołano w 1922r. Celem nadrzędnym organizacji było doskonalenie charakteru, wyrabianie silnej woli i odpowiedzialności, zdobywanie rozlicznych sprawności i stopni harcerskich. - Młodzieżowe koło P.C.K – liczyło ponad 100 członkiń zorganizowanych w różnych sekcjach. Koło organizowało imprezy dla dzieci ze świetlicy i ochronki, przygotowało świąteczne paczki dla skazanych z miejscowego wiezienia, podejmowało różnorodne prace ręczne typu kołnierzyki, zakładki, serwetki, które przeznaczone były na upominki i przekazywane z okazji Św. Mikołaja biednym dzieciom z okolicy. Program szkolny Seminarium uzupełniały wielokierunkowe zajęcia pozalekcyjne. Młodzież uczestniczyła w przedstawieniach przyjezdnych teatrów, opracowała i wystawiała własne inscenizacje, funkcjonowały koła zainteresowań. Dbano,aby seminarzystki nie zamykały się w swoim rozwoju do wąskiego, lokalnego środowiska, ale by miały szersze spojrzenie, umysły otwarte i chłonne. Sama Dyrektorka utrzymywała stale kontakty z ośrodkami naukowymi w kraju i za granicą, ponieważ jej dążeniem naczelnym było wprowadzenie nowoczesnych, skutecznych metod nauczania. Chełmskie Seminarium jako pierwsze w Polsce wprowadziło pracowniczy system nauczania, zwany systemem Daltońskim. (Plan Daltoński - zwany także systemem pracownianym, nazwę swą wziął od amerykańskiego miasta Dalton, gdzie po raz pierwszy zastosowała go Helena Parkhurst (1887 – 1973). W systemie tym uczniowie nie odbywali normalnych lekcji, lecz pracowali samodzielnie przez dłuższy okres, zazwyczaj przez miesiąc, korzystając z pomocy nauczycieli i z materiałów w pracowniach szkolnych. Na ten czas otrzymywali przydziały materiału do indywidualnego uczenia się wraz z zadaniami, ćwiczeniami i wszelkiego rodzaju pracami. Następnie po odbyciu kilku lekcji wspólnych, zdawali sprawę nauczycielom ze stanu nabytych wiadomości i umiejętności oraz przedstawiali wykonane prace. Nauczyciel pełnił funkcję konsultanta: udzielał w pracowni swego przedmiotu indywidualnych porad; zajęć zbiorowych z całą klasą prowadził niewiele, sprawdzał natomiast wykonanie przydzielonych uczniom zadań). Młodowska była jego gorącą zwolenniczką, gdyż zrywał on ze skostnieniem i bezwładem szkoły. Skłaniał młodzież do samodzielnego, odpowiedzialnego wykonywania zadań dydaktycznych. Reformatorski, nowoczesny sposób nauczania w chełmskim Seminarium wywołał żywe zainteresowanie pedagogów z całego kraju - szkoła była odwiedzana przez liczne nauczycielskie wycieczki, które na miejscu chciały poznać rezultaty wprowadzonego pracownianego systemu nauczania. Wszystkie te poczynania prowadziły konsekwentnie do postawionego na samym początku celu: wszechstronne wychowanie nowego człowieka dla potrzeb wolnej Polski. Żeńskie Seminarium Nauczycielskie w powiatowym, niewielkim Chełmie było instytucją żywotna, pulsującą inicjatywami kulturalnymi, działaniami charytatywnymi, nowinkami naukowymi znanymi w kraju. Spełniły się, zatem pragnienia dyrektorki, która w wystąpieniu z okazji 10-lecia Seminarium (1929r.) mówiła: „Staram się wsączyć Wam kroplę niepokojącego krytycyzmu względem samych siebie, aby ten krytycyzm pobudzał Was do pracy nad kształtowaniem i doskonaleniem własnego ducha. Chciałam, aby miłość Ojczyzny nie była dla Was dźwiękiem pustym, ni strojem odświętnym, lecz nakazem bezwzględnym i obowiązkiem codziennym. Pragnęłam w Was rozpalić umiłowanie wiedzy, nauczyć korzenia się przed jej ogromem i głębią. Wreszcie – starałam się uchować w Was czystą i ufną wiarę w Boga - Stwórcę Wszechrzeczy, Mądrość niepojętą, Dobroć nieskończoną. Czy cel swój osiągnęłam? Niech wam odpowiedzą serca Wasze.” |